Na de ontginning van het
veenkoloniale gebied in het zuidoosten van de provincie Groningen en
het oosten van de provincie Drenthe vestigden zich vanaf de
eerste
helft van de 19e eeuw een grote groep nieuwe bewoners in het gebied.
Bewoners die afkomstig waren uit diverse delen
van Nederland en Duitsland. Onder hen was ook een vrij grote groep
joodse nieuwkomers.
Grofweg gaat het om het voormalige veenkoloniale gebied van de oude gemeenten Onstwedde, Vlagtwedde, Borger, Gasselte en Gieten in een gebied gelegen ter weerszijden van het in de 19e eeuw gegraven Stadskanaal. Volgens de gegevens van het Joods historisch museum woonden er in 1840 bijvoorbeeld 11 joodse inwoners in Stadskanaal, langzaam steeg dit aantal tot 60 in 1869 en 208 in 1899. Daarna daalde het aantal tot 142 in 1930. Van deze groep werd een aanzienlijk deel door de Duitsers weggevoerd naar de vernietigingskampen en daar vermoord. Deze joodse families waren
onderling met elkaar verwant. Genealogische overzichten laten zien hoe
verwoestend de gruwelen van de Tweede Wereldoorlog hebben uitgewerkt in
deze families.
Voor de vermoorde joodse inwoners van de gemeente Stadskanaal zijn als een eerbetoon zogenaamde stolpersteine gelegd. Op deze stolpersteine, messing plaatjes, staan de namen van de mensen die door de Duitsers zijn vermoord. Ze worden aangebracht voor de huizen van waaruit ze gedeporteerd zijn naar de kampen. In de plaatsen Ter Apel, Bourtange, Borger en Stadskanaal zijn monumenten opgericht met daarop aangebracht de namen van de vermoorde Joodse burgers, opdat wij ze niet vergeten. In Gieten staan hun namen op het algemene oorlogsmonument. Zij worden ook vermeld op de website het Joods monument. Op deze website heb ik enkel links aangebracht naar enkele - niet volledige - genealogische overzichten van joodse families in de Kanaalstreek:
De grafische overzichten kunnen ingezoomd worden door middel van het vergrootglas en de schuifbalk rechtsboven, daarna is verdere vergroting mogelijk door het lettertype op het eigen scherm te vergroten. Ook kunnen de overzichten gedownload worden en op de eigen computer met Arobat Reader bekeken worden. Bronnen: diverse akten burgerlijke stand Joods monument Wiewaswie Alle Groningers Berg, C.A. van der en E.P. Boon, De Joodse gemeenschap in de Kanaalstreek Stambomen van Nederlands Joodse families door Max van Dam (betreft eerste generaties Juda Bromet en zijn nakomelingen) |
||||||||||||||||||||||||||
Joods monument in Stadskanaal |