Jan Gerritsz Kuyper alias Jan Praktiseer

In 1714 trok Jan Gerrits Kuyper, geboren in Klein Ammers (Ammerstol), zich terug uit het openbare leven en werd 'disgenoot' in het Sint Jobsgasthuis, een Utrechts tehuis voor oude mannen. Hij was toen volgen de stukken 77 of 78 jaar oud, maar in werkelijkheid 10 jaar jonger. Zijn leeftijd gaf hij dus 10 jaar te hoog op. Een vergissing ? Was het bedrag van de inkoop gerelateerd aan het aantal jaren dat men verwachtte in het huis te blijven en dus aan de leeftijd ? Hij kocht zich in voor ƒ350,--. Zijn vrouw bleef overigens elders in de stad wonen. In 1716 waren er klachten over 'droncke drincken, inpertinente bejegingen, onbeschofte expressiën' en werd Jan Praktiseer (zoals hij werd genoemd) als 'den principaalsten roervinck en grootspreker' uit het huis gezet. Zijn vrouw en kinderen verzochten kort daarop hem weer op te nemen en hijzelf deed 'honderde betuijginge van beterschap' met het gewenste resultaat. In 1722 kreeg hij opnieuw een reprimande en in 1730 werd hij weer het huis uitgezet. Na een maand werd hem toen opnieuw vergiffenis geschonken en mocht hij weer terugkomen, maar zijn collecteren namens het huis bij de passagiers van de trekschuiten op Gouda en Leiden was toen echter afgelopen. De laatste jaren werd hij blind en 'kwalijk ter gang' en in 1749 overleed hij en werd pro deo begraven in de kapel van het Jobsgasthuis. Eind 1745 besloot het bestuur van het gasthuis om de, naar zij dachten 105-jarige Jan Praktiseer te laten schilderen 'tot een gedachtenisse'. Dit zou geschieden door 'een goet meester' (Quinkhard of Caenen). In 1745 graveerde Houbraken zijn portret, wat niet weinig bijgedragen zal hebben aan zijn bekendheid.

Bronnen :
Zie : een artikel in het jaarboek van het Centraal Bureau voor Genealogie 1989 deel 43, blz. 134 en blz. 175 t/m 179.
Zie ook : "Ach lieve tijd, dertien eeuwen Utrecht, deel 5 - de Utrechters en hun armenzorg, blz. 110 en 111.

	In 1714 trok Jan Gerrits Kuyper, geboren in Klein Ammers (Ammerstol), zich terug uit het openbare leven en werd 'disgenoot' in het Sint Jobsgasthuis, een Utrechts tehuis voor oude mannen. Hij was toen volgen de stukken 77 of 78 jaar oud, maar in werkelijkheid 10 jaar jonger. Zijn leeftijd gaf hij dus 10 jaar te hoog op. Een vergissing ? Was het bedrag van de inkoop gerelateerd aan het aantal jaren dat men verwachtte in het huis te blijven en dus aan de leeftijd ? Hij kocht zich in voor ƒ350,--. Zijn vrouw bleef overigens elders in de stad wonen. In 1716 waren er klachten over 'droncke drincken, inpertinente bejegingen, onbeschofte expressiën' en werd Jan Praktiseer (zoals hij werd genoemd) als 'den principaalsten roervinck en grootspreker' uit het huis gezet. Zijn vrouw en kinderen verzochten kort daarop hem weer op te nemen en hijzelf deed 'honderde betuijginge van beterschap' met het gewenste resultaat. In 1722 kreeg hij opnieuw een reprimande en in 1730 werd hij weer het huis uitgezet. Na een maand werd hem toen opnieuw vergiffenis geschonken en mocht hij weer terugkomen, maar zijn collecteren namens het huis bij de passagiers van de trekschuiten op Gouda en Leiden was toen echter afgelopen. De laatste jaren werd hij blind en 'kwalijk ter gang' en in 1749 overleed hij en werd pro deo begraven in de kapel van het Jobsgasthuis. Eind 1745 besloot het bestuur van het gasthuis om de, naar zij dachten 105-jarige Jan Praktiseer te laten schilderen 'tot een gedachtenisse'. Dit zou geschieden door 'een goet meester' (Quinkhard of Caenen). In 1745 graveerde Houbraken zijn portret, wat niet weinig bijgedragen zal hebben aan zijn bekendheid. Bronnen : Zie : een artikel in het jaarboek van het Centraal Bureau voor Genealogie 1989 deel 43, blz. 134 en blz. 175 t/m 179. Zie ook : "Ach lieve tijd, dertien eeuwen Utrecht, deel 5 - de Utrechters en hun armenzorg, blz. 110 en 111.
Geschilderd portret van Jan Kuyper, alias Jan Praktiseer, door Theodorus Caenen uit 1744 Foto: Jan Lafeber (tijdens de tentoonstelling van honderdjarigen in het Teylers Museum te Haarlem)	Jan Gerritsz Kuyper was een broer van mijn voorvader Huybert Gerritsz Kuyper, bakker te Schoonhoven. Hun vader was Gerrit Cornelisz (de jonge) Rootbaaert. Zie ook : Huybert Kuypers, zilversmid te Schoonhoven (zijn vóór- en nageslacht), door H.M. Kuypers in Gens Nostra 1989 (blz. 217 t/m 221).

Gravure van Jan Kuyper, alias Jan Praktseer, door Jacob Houbraken op basis van het portret geschiderd door Quinkhard. De tekst onder de afbeelding luidt: JAN KUIPER, gemeenlijk genaamd JAN PRAKTISEER, Geboren 10 Maart 1638, oude stijl, te Klein Ammers bij Schoonhoven. Hij heeft in zijn eerste huwelijk gewonnen Achttien Zonen, en in zijn tweede Twee Zonen en Twee Dochters: zijnde hij A[nn]o 1745 noch in 't leven en Disgenoot in het Hiobs Gasthuis, buiten Utrecht. Bron: jaarboek van het Centraal Bureau voor Genealogie 1989 deel 43, blz. 179.	Schilderij van Jan Kuyper, alias Jan Praktiseer, toegeschreven aan Jan Maurits Quinkhard uit 1744 Bron: jaarboek van het Centraal Bureau voor Genealogie 1989 deel 43, blz. 134.