Detail van de grafzerk van
Jacob Alders met een tekening van de paardenwagen
waarmee het voor hem zo fatale ongeluk gebeurde.
In de zomer van 1805 gebeurde er een tragisch ongeval in de omgeving van het in noordoost Groningen gelegen Oudeschip. Jacob Alders, een boer reed naar de molenaar om de voor hem gemalen gort op te halen.1) Bij de molen schrokken zijn paarden van het malen van de molen en sloegen op hol. Jacob Alders verbrijzelde hierbij zijn knie. Uiteindelijk zou hij alsnog op 19 november van dat jaar - zo'n twintig weken na het ongeval - aan zijn verwondingen overlijden. Het verhaal staat uitgebreid opgetekend op een grafzerk op het kerkhof bij de Mariakerk van Uithuizermeeden. Jacob Alders werd op 5 februari 1769 gedoopt als zoon van Aldert Jebbes *) en Venje (of Fenje) Jacobs. Zijn vader overleed, volgens de tekst op zijn grafzerk 43 jaar en tien maanden oud, op 2 november 1779 toen Jacob tien jaar oud was. Zijn moeder was een paar maanden voor het hier beschreven ongeval - op 16 maart 1805 - overleden. Haar zoon werd naast haar begraven. Ook op haar zerk een uitgebreide tekst. Naast de beide grote zerken van Jacob en zijn moeder ligt de kleinere zerk van zijn vader Aldert Jebbes, begraven op 8 november 1779. Detail van het doopboek van
Uithuizermeeden
met de doopinschrijving van Jacob Alders op 5 februari 1769 *Aldert Jebbes was een zoon van Jebbe Garmts en Aaltje Allerts. Gezien de leeftijd vermeld op de grafzerk is hij waarschijnlijk het niet bij name genoemde kind dat op 22 januari 1736 in Uithuizen werd gedoopt als zoon van Jebbe Garmts en Aaltje (zie doopboek Uithuizermeeden).2) Jebbe Garmts was meier van de boerderij, thans gelegen aan de Klaas Wiersumsweg 9 in Oudeschip. Eigenaar was de pastorie van Uithuizermeeden. In 1749 betaalde zijn weduwe ƒ 161,50 landhuur aan de kerk. In 1762 wordt Aldert Jebbes meier op deze boerderij. Na zijn dood gaan de rechten over op zijn weduwe Fenje Jacobs. De zo onfortuinlijke verongelukt Jacob Alders - hij was niet getrouwd - zal ongetwijfeld voor de boerderij van wijlen zijn ouders op pad geweest zijn. De erven van Fenje Jacobs verkrijgen in 1805 het recht van vaste beklemming van het pastorieland met kwelder en aanwas voor ƒ 7000. 1) Niet
duidelijk is welke molen hier wordt bedoeld. De
molen van Oudeschip werd pas in 1866 gebouwd. Het
zal dus waarschijnlijk één van de molens in
Uithuizermeeden zijn geweest.
2) N.b. in veel internetpublicaties wordt als doopdatum van Aldert Jebbes 18 januari 1743 opgegeven, dat ligt niet voor de hand, gelet op de leeftijd van 43 jaar Aldert in 1779. Weliswaar wordt er ook in 1743 een niet met name genoemd kind van dit echtpaar gedoopt, maar dat zal dan waarschijnlijk een ander kind geweest zijn dan Aldert. Kennelijk is hier veel van elkaar overgeschreven, zoals regelmatig in internetpublicaties gebeurt! tekst en foto's zerken en kerk: Jan Lafeber bronnen: 1) tekst grafzerken 2) doop- en begraafboek Uithuizermeeden 3) Historie en boerderijen van Uithuizermeeden door T.K. Nijhoff-Meijer, Uithuizermeeden, 1980 |
De grafzerken van Jacob Alders (rechts) zijn moeder Fenje Jacobs (links) en zijn vader Aldert Jebbes (uiterst links)
De Mariakerk van Uithuizermeeden (de grafzerken liggen aan de noordwestzijde van de kerk nabij de toren) |