Asperen (Lafeber, geschiedenis, genealogie en Gouda)

Historische gegevens over Jan van Asperen (1724 - 1777) en zijn zoon Teunis van Asperen (1762 - 1808), wonende aan de Blauwstraat 2 te Gouda
(door J.D. Lafeber)

De Wijnwaag in Gouda verkoopt een echte Goudsche kruidenlikeur volgens zeggen volgens een oud receptuur uit 1794 dewelke werd verkocht door ene Jan van Asperen in de Blauwstraat te Gouda.

Maar wie was die Jan van Asperen ?
In 1749 vestigt de 25-jarige Jan van Asperen zich in Gouda. Hij wordt op 26 augustus 1749 voorlopig toegelaten als inwoner van de stad Gouda.

Omdat hij afkomstig is uit Woerden moet hij een zogenaamde akte van indemniteit overleggen (= verklaring, dat zijn geboorteplaats zich garant stelt wanneer hij in armoede zou vervallen). Betrekkelijk kort hierna trouwt hij in de St. Jan (op 3 mei 1750) met de Goudse Maria Verhoog, een meisje dat woont in de Wijdstraat. Op dezelfde dag trouwt ook Geertrui van Asperen (waarschijnlijk zijn zuster) met Arie Borst een weduwnaar (van Maria van der Zijde), die woont Achter de Vismarkt in Gouda. Deze Geertrui wordt op 22 maart 1760 als poorter van Gouda ingeschreven.

Het eerste huwelijk van Jan van Asperen duurt maar kort.
Maria Verhoog overlijdt op 18 augustus 1751, vier dagen na de geboorte van hun eerste kind Huibert.
Zij wonen dan eveneens op de Achter de Vismarkt.

Jan van Asperen hertrouwt op 18 juni 1752 met Cornelia Sibbe(s), een weduwe (van Dirk de Vriend). Ten tijde van dit huwelijk woont Jan van Asperen al aan de Blauwstraat, zijn tweede vrouw woont Achter de Vismarkt. Uit dit tweede huwelijk worden twee kinderen geboren, n.l. Huibert (ged. 25 april 1753) en Arie (ged. 4 mei 1755). Ook dit tweede huwelijk is geen erg lang leven beschoren.
Cornelia Sibbe(s) overlijden wordt op 24 juli 1758 ingeschreven in het gaardersregister van Gouda. Jan van Asperen woont dan weer Achter de Vismarkt.

Omdat hij van plan is voor de derde keer te trouwen, verschijnt hij op 30 maart 1759 voor de weesmeesters van Gouda, om de voogdij en de erfenis van zijn beide kinderen te regelen. Het moederlijk erfdeel is voor beiden 3 gulden en 3 stuivers; tot voogden worden benoemd Johannis van Buren en Harmanus Uytterdijk.
Beide jongens trekken uiteindelijk weg uit Gouda : Huibert van Asperen vertrekt in 1779 op 25-jarige leeftijd naar Oudorp en Arie van Asperen vertrekt op 27-jarige leeftijd naar Dordrecht.

Jan van Asperen trouwt dus voor de derde maal in de St. Jan te Gouda en nu met de nog niet eerder gehuwde Geertruy Bax van de Gouwe.
Uit dit huwelijk worden drie kinderen geboren, waarvan er één, een meisje, beneden het jaar overlijdt, n.l. Anna, daarna wordt er een jongen geboren, Teunis (ged. 20 augustus 1762) en het derde kind wordt weer Anna genoemd (ged. 7 december 1764).

Gouda, Achter de Vismarkt door Betsy van Vreumingen-Stoffers, 1905

Jan van Asperen ziet in deze periode kans om het huis aan de Blauwstraat 2 te kopen. Het huis was in het bezit van Willem van den Bergh. Van den Bergh was in augustus 1764 overleden. Van Asperen neemt het huis in november 1767 over van Clara van den Bergh en haar echtgenoot Johannes Franciscus van Leempoel. Jan is echter geen langdurig geluk vergund. Hij heeft nog geen tien jaar dit huis mogen bezitten. Op 30 januari 1777 wordt zijn overlijden geregistreerd in het gaardersregister van Gouda. Hij is dan nog maar 51 à 52 jaar oud. Zijn weduwe, Geertruy Bax, overlijdt in 1803 (ingeschr. 11 juni 1803); zij heeft al die tijd in het huis aan de Blauwstraat gewoond als inwonende bij haar zoon Teunis, want deze erft dit huis van zijn vader in 1777.

Het is dus deze Teunis van Asperen die in de periode rond 1794 de bewoner is van het bewuste pand aan de Blauwstraat. Hij is op de leeftijd van nog geen 20 jaar gehuwd met Maria Bons, een meisje afkomstig uit Arnhem. Zij trouwen op 6 januari 1782 in de St. Jan te Gouda. Teunis van Asperen en Maria Bons krijgen één dochter, Geertrui (ged. 15 november 1782); zij trouwt op 20-jarige leeftijd met Hendrik Willem Koopman, afkomstig uit het duitse Hessen. Ook dit huwelijk, het verhaal wordt eentonig, duurt slechts kort, Geertrui overlijdt op 24-jarige leeftijd (inschr. 10 februari 1807) in Gouda en ook zij woont dan in hetzelfde huis aan de Blauwstraat nr. 2.

Teunis van Asperen overlijdt eveneens op vrij jonge leeftijd (in het gaardersregister staat 48 jaar, maar in werkelijkheid is hij pas 46 jaar); hij wordt op 30 augustus 1808 begraven in de St. Jan. Hij woont dan nog steeds in de van zijn vader Jan van Asperen geërfde woning aan de Blauwstraat nr. 2.

Uit het voorgaande verhaal blijkt, dat Jan van Asperen in de periode van 1767 tot 1777 eigenaar/bewoner was van het pand Blauwstraat 2 (en ook reeds eerder in de Blauwstraat, maar niet als eigenaar, gewoond heeft). In de periode van 1777 tot 1808 was Teunis van Asperen eigenaar/bewoner van het pand. Van 1777 tot juni 1803 woonde zijn moeder Geertui Bax bij hem in en vanaf haar huwelijk (augustus 1803 !) tot haar overlijden in 1807 woonde zijn dochter met man en zoontje (Jan Hendik Koopman, ged. 7 april 1805) bij hem in.

Jan Lafeber